جینسینگ یک گیاه بومی چند ساله با تاریخچه‌ای جذاب است. این گیاه که عمدتاً به دلیل قدرت‌های دارویی ادعا شده رشد می‌کند، ظاهری معمولی دارد. برای رشد جینسینگ خود، حداقل به سه چیز نیاز دارید: یک نقطه سایه خنک، خاک غنی از هوموس با زهکشی خوب و رطوبت ثابت. اوه، و یک چیز دیگر: صبر. اگر حیاط‌خلوت شما دارای منطقه‌ای است که زیستگاه جنگلی طبیعی این گیاه را تقلید می‌کند، تلاش برای پرورش این گیاه می‌تواند یک پروژه مفید باشد.
قد این گیاه بین ۲۰ تا ۴۰ سانتی‌متر است و دارای سه تا پنج ساقه عمودی می‌باشد که هر کدام سه تا پنج برگچه دندانه‌دار دارند. با شروع دومین سال از بذر، گل‌های ریز سبز مایل به سفید در بهار ظاهر می‌شوند. پس از آن، توت‌های قرمز روشن و جذابی در اواخر تابستان یا اوایل پاییز به بار می‌نشینند. ریشه این گیاه (که از لحاظ فنی یک ریزوم است) به‌صورت دارویی استفاده می‌شود، اما ممکن است چندین سال طول بکشد تا یک ریشه با اندازه مناسب رشد کند.
تاریخچه جینسینگ
جینسنگ آمریکایی (Panax quinquefolius) گیاهی چند ساله و سایه‌دوست است که بومی جنگل‌های آمریکای شمالی و زیستگاه‌های زیرزمینی شرق رودخانه می‌سی‌سی‌پی می‌باشد. این گیاه به دلیل خواص دارویی‌اش، قرن‌ها توسط کشورهای بومی آمریکا مورداستفاده قرار گرفته است. گونه‌ای مشابه به نام پاناکس جینسنگ نیز از مدت‌ها پیش بخشی از طب چینی بوده و به‌خاطر قدرتش در تقویت و درمان بیماری‌ها محبوب است.
مهاجران اولیه آمریکایی، با یافتن بازاری مناسب برای ریشه‌های خشک شده جینسنگ در چین، متوجه ارزش اقتصادی آن شدند. پول حاصل از این فروش به طور قابل‌توجهی به درآمد بسیاری از خانواده‌های روستایی کمک کرد. این بهترین محصول نقدی بود؛ تنها کافی بود آن را پیدا کنید.
جینسنگ پرورش‌یافته در مزارع، هرچند به‌اندازه جینسنگ وحشی ارزش ندارد، اما همچنان محصولی است که برای پرورش‌دهندگان خود درآمد خوبی به ارمغان می‌آورد. این گیاه می‌تواند برای کسانی که به کشت آن مشغول هستند، سود قابل‌توجهی به همراه داشته باشد.
نحوه کاشت جینسینگ
برای آماده‌سازی محل کاشت جینسینگ، ابتدا شاخه‌های کم‌ارتفاع درختان اطراف را هرس کنید تا جریان هوا بهبود یابد و از رطوبت بیش از حد جلوگیری شود. همچنین اطمینان حاصل کنید که خاک شما غنی از مواد آلی باشد. استفاده از بستر برگ‌های کاملاً کمپوست شده، می‌تواند به‌عنوان یک افزودنی عالی برای خاک عمل کند.
جینسینگ را می‌توان هم از طریق بذر و هم از طریق نهال‌پرورش داد. برخی صاحبان مزارع جینسینگ، توصیه می‌کنند: برای جوانه‌زنی سریع‌تر، بذرهای باکیفیت بالا و طبقه‌بندی‌شده (که یک دوره سرما را پشت سر گذاشته‌اند) خریداری کنید. توجه داشته باشید که بذرها نباید کاملاً خشک شوند.
استفاده از نهال‌های جینسینگ به‌جای بذر نیز مزایایی دارد. آنها می‌گویند: نهال‌ها این روزها بیشتر در دسترس هستند و می‌توان آنها را در بهار یا پاییز کاشت. نهال‌های یک یا دو‌ساله، زمان بلوغ گیاه را کوتاه‌تر می‌کنند؛ به این معنی که ریشه‌ها زودتر به‌اندازه کافی بزرگ می‌شوند تا قابل‌برداشت باشند. این زمان معمولاً حداقل پنج سال طول می‌کشد. اگر جینسینگ را از بذر پرورش دهید، این فرایند چند سال بیشتر طول می‌کشد.
برای کاشت جینسینگ، فاصله‌ای حدود دو فوت (۶۰ سانتی‌متر) بین هر گیاه (یا گیاهان مجاور) در نظر بگیرید تا گردش هوا به‌خوبی انجام شود. جینسینگ در شرایط شلوغ و بدون تهویه مناسب، مستعد بیماری‌های قارچی است. گیاهان را همیشه مرطوب نگه دارید، از مالچ پاشی مناسب استفاده کنید، علف‌های هرز را به طور منظم حذف کنید و گیاهان را از نظر آسیب‌های ناشی از آفات و بیماری‌ها بررسی کنید. اگر گوزن‌ها به گیاهان شما آسیب می‌زنند، ممکن است نیاز به محافظت فیزیکی از گیاهان داشته باشید. در صورت مشکل‌ساز بودن حلزون‌ها، می‌توانید از مالچ خاک‌اره برای دورکردن آنها استفاده کنید.
بهترین راه برای پیشگیری از بیماری‌های قارچی، حفظ گردش هوای مناسب است. اما اگر بیماری‌ها ظاهر شدند، ممکن است لازم باشد گیاهان خود را با یک قارچ‌کش ارگانیک درمان کنید.
محل کاشت جینسینگ
یکی از متخصصان این حوزه می‌گوید: «برای ایجاد یک محیط مناسب برای جینسنگ، می‌توان به زیستگاه طبیعی آن توجه کرد و شرایط و گیاهان همراه را به باغ جنگلی اضافه کرد.» او پیشنهاد می‌کند که جینسنگ به سایه‌سار بلندی از درختان چوب سخت، شیب کمی برای زهکشی و خاک غنی و کمی اسیدی با مواد آلی فراوان نیاز دارد.
اگر در باغ سایه شما سرخس‌ها و گل‌های وحشی بومی مانند ریشه خونی، زنجبیل وحشی، تریلیوم و گل کف رشد می‌کنند، احتمالاً شرایط برای رشد جینسنگ مطلوب است. این گیاه در چنین محیط‌هایی به‌خوبی رشد کرده و می‌تواند به تولید مثمرثمر کمک کند.
برداشت جینسینگ
جینسینگ حتی در بهترین شرایط نیز رشد نسبتاً کندی دارد. گیاهان جینسینگ ممکن است برای چندین دهه به رشد خود ادامه دهند و سن آنها را می‌توان با شمارش زخم‌های گردنی که هر سال روی ریشه و در محل اتصال ساقه باقی می‌ماند، تعیین کرد. در برخی جنگل‌ها، گیاهان جینسینگ بالای ۳۰ سال کاملاً رایج هستند.
معمولاً ۵ تا ۱۰ سال طول می‌کشد تا ریشه‌های جینسینگ به‌اندازه کافی بزرگ شوند و قابل‌برداشت باشند. بهترین زمان برای برداشت ریشه‌ها در پاییز است؛ زمانی که برگ‌های گیاه شروع به زردشدن و ازبین‌رفتن می‌کنند. پس از برداشت، ریشه‌ها را به‌آرامی بشویید و سپس آنها را روی یک صفحه توری یا مشبک قرار دهید تا در محلی با تهویه مناسب و دور از نور مستقیم خورشید خشک شوند. برای اطمینان از خشک‌شدن یکنواخت، هر چند وقت یک‌بار ریشه‌ها را بچرخانید. فرایند خشک‌کردن معمولاً بین دو تا چهار هفته طول می‌کشد، اما ریشه‌های بزرگ‌تر ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند. پس از خشک‌شدن کامل، ریشه‌ها را در یک جعبه یا سبد با تهویه مناسب نگهداری کنید تا کیفیت آنها حفظ شود.
انواع جنسینگ در ایران
یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در قیمت بذر جینسینگ در ایران، نوع جینسینگ می‌باشد. در زیر به قیمت مهم‌ترین انواع جینسینگ می‌پردازیم:
- جینسنگ قرمز: این نوع جینسنگ به دلیل فرایند خاصی که برای تولید آن انجام می‌شود، معمولاً قیمت بالاتری دارد.
- جینسنگ سفید: خرید این نوع جینسنگ معمولاً نسبت به خرید جینسنگ قرمز به‌صرفه‌تر است. قیمت جینسنگ سفید معمولاً به‌صورت تازه یا خشک شده به فروش می‌رسد و کمتر تحت فرایندهای خاص قرار می‌گیرد.
- جینسنگ وحشی: این نوع جینسنگ که به‌صورت طبیعی و در زیستگاه‌های خود رشد می‌کند، قیمت بالاتری دارد. به دلیل کمبود و برداشت محدود، جینسنگ وحشی به‌عنوان یک محصول لوکس در بازار شناخته می‌شود.
- جینسنگ پرورشی: این نوع جینسنگ که در مزارع کشت می‌شود، معمولاً قیمت پایین‌تری نسبت به انواع وحشی و قرمز دارد. بااین‌حال، کیفیت و ارزش آن به طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر روش‌های کشت و شرایط رشد قرار می‌گیرد.
- جینسینگ سفید کره‌ای: این نوع جینسنگ به‌خصوص در آسیا و به‌ویژه کره جنوبی بسیار محبوب است. جینسنگ کره‌ای معمولاً به‌خاطر کیفیت بالای خود و خواص درمانی قوی‌اش شناخته می‌شود و به همین دلیل قیمت بالایی دارد. فرایندهای خاصی که برای پرورش و برداشت این نوع جینسنگ انجام می‌شود، به افزایش ارزش آن کمک می‌کند.
- جینسینگ هندی اصلی یا بوزیدان: ااین نوع جینسینگ جمله گیاهان انرژی زا و مفید برای سلامت مغز و کل بدن، محسوب می شود. از این گیاه دارویی، در درمان انواع بیماری ها مانند فراموشی و بیماری MS، استفاده می گردد.
البته أنواع این جینسینگ‌ها در ایران توسط شرکت ها و برندهای مختلفی بسته بندی و ارائه می شود مثلا جیسنیگ قرمز شمس ک یکی از شناخته شده ترین برندهای جینسینک قرمز در ایران می باشد
درآمد کاشت جینسینگ
کاشت و پرورش جینسینگ می‌تواند یک فعالیت سودآور و جذاب برای افرادی باشد که صبر و حوصله کافی برای پرورش گیاهان دارند. بااین‌حال، این کار نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه، زمان و تلاش قابل‌توجهی است. هزینه‌های اولیه شامل خرید بذر یا نهال، آماده‌سازی زمین، خرید مالچ و ابزارهای لازم است. به‌عنوان‌مثال، بذرهای جینسینگ قیمت کمتری نسبت به نهال‌های یک‌ساله دارند، درحالی‌که نهال‌های سه‌ساله به دلیل رشد بیشتر و تسریع در زمان برداشت، گران‌تر از هر دو هستند. با گذشت زمان و برداشت بذرهای خود، هزینه‌ها کاهش می‌یابد و کسب‌وکار مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌شود.
درآمد حاصل از فروش ریشه‌های خشک‌شده جینسنگ می‌تواند بسیار چشمگیر باشد. به‌عنوان‌مثال، از یک دهم هکتار زمین، می‌توان حدود ۵۴ کیلوگرم ریشه خشک‌شده به دست. این رقم برای نیم هکتار زمین به حدود 270 کیلوگرم می‌رسد که با ضرب کردن آن در قیمت روز جینسینگ که می‌توانید آن را با سرچ قیمت بذر جینسینگ دیجی کالا بیابید، به درآمد راضی کننده‌ای می‌رسیم. البته، موفقیت در این کسب‌وکار به عوامل مختلفی مانند شرایط خاک، روش‌های کشت و تجربه باغبانی بستگی دارد. بنابراین، کاشت جینسنگ می‌تواند برای افراد صبور و علاقه‌مند به پرورش گیاهان، یک فرصت اقتصادی جذاب باشد.
